මුල් පිටුවහානිකර නොවූ පුරස්ථී ග්‍රන්ථිය විශාල වීම
මුද්‍රණය
විශාල වූ පුරස්ථී ග්‍රන්ථිය සඳහා කෙරෙන ප්‍රතිකාර ඔබේ රෝග ලක්ෂණ වල බරපතලකම මත රඳා පවතී. ප්‍රධාන ප්‍රතිකාර ක්‍රම නම්:
- ජීවන රටාවේ වෙනස්කම්
- ඖෂධ
- මුත්‍රා බට (කැතීටර්-Catheter)
- සැත්කම් හා අනෙකුත් ක්‍රමවේදයන්
ජීවන රටාවේ වෙනස්කම්
ඔබේ ජීවන රටාවට සරල වෙනස්කම් කීපයක් සිදු කිරීම මගින් රෝග ලක්ෂණ සමනය කරගැනීමට ඔබට පුලුවන් විය හැක. පැණි බීම, මත්පැන්, කැෆේන් කෘත්‍රිම පැණිරස කාරක අඩුවෙන් භාවිතා කරන්න පැණි බීම හා මද්‍යසාර අඩංගු පානයන්, කැෆේන් අඩංගු පාන (තේ, කෝපි හා කෝලා වර්ග) සහ පැණි රසකාරක වලට මුත්‍රාශයට පීඩාවට පත් කිරීම මගින් රෝග ලක්ෂණ වැඩි කළ හැක. සවසට දියර අඩුවෙන් පානය කිරීම ඔබ සවස් කාලයේ පානය කරන දියර වර්ග ප්‍රමාණය අඩු කිරීමට හා නින්දට යාමට පැය දෙකකට පෙර සම්පූර්ණයෙන්ම නැවැත්වීමට උත්සාහ කරන්න. මෙය ඔබට රාත්‍රියේ වරින්වර අවදිවීම වළක්වා ගැනීමට උපකාරී විය හැක. දවසේ කලින් ඇති තරම් දියර වර්ග පානය කිරීමට සැලකිලිමත් වන්න. ඔබේ මුත්‍රාශය හිස් කිරීමට මතක් කරගන්න දීර්ඝ ගමන් වලට පෙර හා ඔබට පහසුවෙන් ළඟා වීමට හැකි තැනක වැසිකිළියක් නොමැති අවස්ථාවල පෙර මුත්‍රා පහ කිරීමට සිහි තබා ගන්න. දෙවරක් පහ කිරීම දෙවරක් පහ කිරීම යනු එක්වරක් මුත්‍ර කිරීමෙන් පසු මඳ වේලාවක් සිට නැවත මුත්‍රා පහ කිරීමට උත්සාහ කිරීමයි. එය ඔබේ මුත්‍රාශය හරියාකාරව හිස් කිරීමට උපකාරී විය හැක. නමුත් තැටමීමෙන් හෝ තද කිරීමෙන් වැළකීමට පරෙස්සම් වන්න. ඔබේ ඖෂධ පරීක්ෂා කිරීම ඔබ ගන්නා විෂාදනාශක (ඇන්ටිඩිප්‍රෙසන්ට් -Antidepressants) හෝ හෘත් සංකූලතාව වැළක්වීමේ ඖෂධ (ඩීකොන්ජෙස්ටන්ට් -Decongestants) වැනි ඕනෑම ඖෂධයක් මගින් ඔබේ මෞත්‍ර රෝග ලක්ෂණ වැඩි කරන්නේදැයි ඔබේ වෛද්‍යවරයාගෙන් දැනගන්න. පලතුරු හා තන්තු වැඩියෙන් ආහාරයට ගැනීම පලතුරු හා තන්තු වැඩියෙන් ආහාරයට ගැනීම, මුත්‍රාශය මත පීඩනයක් එල්ල කිරීම මගින් පුරස්ථී ග්‍රන්ථිය විශාල වීමේ රෝග ලක්ෂණ වැඩි කළ හැකි මලබද්ධය ඇති වීම වළක්වා ගැනීමට උපකාරී වෙයි. පෑඩ් හෝ කොපූ භාවිතය අවශෝෂක පෑඩ් හා කොපු ඔබේ යට ඇඳුම් තුළ හෝ යට ඇඳුම් වෙනුවට පැළඳිය හැක. මෙමගින් කාන්දු වීමක් සිදු වුවහොත් එය උරාගනු ලබයි. මුත්‍රා කොපු ද මුත්‍රා වෑස්සීම වැළැක්වීමට උපකාරී වේ. ඒවා කෙලවරට නලයක් සවිකරන ලද කොන්ඩම් එකක් වැනි ස්වරූපයක් ගනී. එම නලය ඔබේ ඇඳුම් තුළ සඟවා සම්බන්ධ කළ හැකි මල්ලකට සම්බන්ධ වේ. මුත්‍රාශය පුහුණු කිරීම මුත්‍රාශය පුහුණු කිරීම යනු මුත්‍රා පහ කිරීමෙන් තොරව වැඩි කාලයක් ගත කිරීමට හා මුත්‍රාශයේ වැඩි මුත්‍රා ප්‍රමාණයක් දරා ගැනීමට හුරු කරවීම අරමුණු කරගත් ව්‍යායාම වැඩසටහනකි. මුත්‍ර පහ කිරීම් දෙකක් අතර පැය දෙකක කාලයක් ගත කිරීම වැනි ඉලක්කයන් ඔබට ලබා දෙනු ඇත. මුත්‍ර පහ කිරීමේ වාර ගණන හා පිට වූ මුත්‍ර පරිමාව වාර්තා කිරීමට මුත්‍රාශය පුහුණු කිරීමේ සටහනක් භාවිත කිරීම හොඳ අදහසකි - මේ සඳහා ඔබට ප්ලාස්ටික් ජොග්ගුවක් අවශ්‍ය වනු ඇත. ඔබේ වෛද්‍යවරයා ඔබට ගෙදර ගෙන යාමට සටහනක් දෙනු ඇත. මුත්‍රා කිරීමට ඇති අවශ්‍යතාවය කෙරෙහි ඔබේ සිත යොමු වීම වැළැක්වීමට උපකාරී වීම සඳහා ඔබට හුස්ම ගැනීමේ, සන්සුන් වීමේ හා මාංශපේශී ව්‍යායාම කිහිපයක්ම ඔබට උගන්වනු ඇත. කාලයත් සමඟ ඔබේ ඉලක්ක කාලය වැඩි වනු ඇති අතර, වැඩසටහන අවසානයේදී ඔබට වැඩි කාලයක් මුත්‍රා පහ කිරීමෙන් වැළකී සිටිය හැකි බව ඔබට වැටහෙනු ඇත. මෙම ඕනෑම ජීවන රටා වෙනස්කමක් පිළිබඳ වැඩි විස්තර සඳහා ඔබේ වෛද්‍යවරයා හෝ විශේෂඥ හෙදිය විමසන්න.
ඖෂධ
ඔබට ජීවන රටා වෙනස් කිරීම මගින් සුවයක් නොලැබේ නම් හෝ ඒවා ඔබට නොගැලපෙන්නේ නම් ඔබට ඖෂධ ලබා දෙනු ඇත. ඇල්ෆා ප්‍රතිග්‍රාහක අවහිරකාරක (ඇල්ෆා බ්ලොකර්ස් -Alpha blockers) ඇල්ෆා ප්‍රතිග්‍රාහක අවහිරකාරක (ඇල්ෆා බ්ලොකර්ස් -Alpha blockers) පුරස්ථී ග්‍රන්ථියේ හා මුත්‍රාශයේ පාදමේ ඇති මාංශපේශිය ඉහිල් කිරීම මගින් මුත්‍රා පහ කිරීම පහසු කරවයි. සුලබව භාවිත වන ඇල්ෆා ප්‍රතිග්‍රාහක අවහිරකාරක (ඇල්ෆා බ්ලොකර්ස් -Alpha blockers) නම් ටැම්සියුලෝ සින් (Tamsulosin) හා ඇල්ෆියුසෝසින් (Alfuzosin) වේ. ඇන්ටිකෝලිනර්ජික් ඖෂධ (Anticholinergics) ඇන්ටිකෝලිනර්ජික් ඖෂධ (Anticholinergics) මුත්‍රාශ බිත්තියේ පේශි සංකෝචනය වැඩි නම් එය ඉහිල් කරවයි. 5-ඇල්ෆා රිඩක්ටේස් නිෂේධක (5 alpha reductase inhibitors) 5-ඇල්ෆා රිඩක්ටේස් නිෂේධක (5 alpha reductase inhibitors) මගින් ඔබේ පුරස්ථී ග්‍රන්ථිය විශාල වී ඇත්නම් එය හකුළුවයි. ෆිනාස්ටෙරයිඩ් (Finasteride) හා ඩියුටාස්ටෙරයිඩ් (Dutasteride) යනු භාවිතයේ පවතින සරල 5-ඇල්ෆා රිඩක්ටේස් නිෂේධක (5 alpha reductase inhibitors) දෙකකි. මුත්‍රා පිට කිරීම වැඩි කරවන ඖෂධ මුත්‍රා පිට කිරීම වැඩි කරවන ඖෂධ මගින් මුත්‍රා නිපදවීමේ වේගය වැඩි කරවයි. දිවා කාලයේ ඒවා භාවිත කළොත් එමගින් රාත්‍රියේ නිපදවන මුත්‍රා ප්‍රමාණය අඩු කරවයි. ඩෙස්මොප්‍රෙසින්ස් (Desmopressins) ඩෙස්මොප්‍රෙසින්ස් (Desmopressins) මගින් මුත්‍රා නිපදවීමේ වේගය අඩු කරන අතර එනිසා රාත්‍රියේ නිපදවෙන මුත්‍රා ප්‍රමාණය අඩු වේ. විකල්ප ප්‍රතිකාර ඔබේ වෛද්‍යවරයා ඔබේ මෞත්‍ර ලිංගික රෝග ලක්ෂණ සමනය කිරීමට හෝමියෝපති, ශාකසාර පිළියම් හෝ කටු චිකිත්සාව නිර්දේශ නොකරනු ඇත. ඒ එම ක්‍රමවල කාර්යක්ෂමතාව හා ආරක්ෂාව ගැන විශ්වාසදායි සාක්ෂි නොමැති නිසයි. ශාකසාර ඖෂධ අතුරු ඵල ඇති කිරීම හා අනෙකුත් ඖෂධ සමග අන්තර් ක්‍රියා කිරීමද සිදු විය හැක.
මුත්‍රා බට (කැතීටර්-Catheter)
ඔබට දිගටම මුත්‍රා කිරීමේ අපහසුතාවක් පවතී නම්, එනම් දීර්ඝ කාලීන මුත්‍රා රඳවා තබා ගැනීම නමැති තත්ත්වය ඇති වී තිබේ නම්, ඔබේ මුත්‍රාශය හිස් කිරීමට මුත්‍රා බටයක් අවශ්‍ය විය හැක. මුත්‍රා බටයක් (කැතීටර්-Catheter) යනු මුත්‍රාශයේ සිට ශරීරයෙන් පිටතට මුත්‍රා රැගෙන යන මෘදු නාලයකි. එය ඔබේ ශිශ්නය හරහා හෝ යුනිකාස්ථියට (Pubic bone) ඉහළින් කුඩා සිදුරක් විද එමගින් ඇතුළු කළ හැක. ඉවත් කළ හැකි මුත්‍රා බටයක් (කැතීටර්- Catheter) හෝ මුත්‍රාශය තුළ වැඩි කාලයක් තබන මුත්‍රා බටයක් ඔබ වෙනුවෙන් නිර්දේශ කිරීම සිදු කළ හැක.
සැත්කම් හා අනෙකුත් ක්‍රමවේදයන්
මෞත්‍ර ලිංගික රෝග ලක්ෂණ ඇති බොහෝ පුරුෂයින්ට සැත්කම් කිරීමට අවශ්‍යතාවයක් නොමැති නමුත් අනෙක් ප්‍රතිකාර ක්‍රම සාර්ථක නොවූ අවස්ථාවලදී විකල්පයක් ලෙස යොදා ගත හැක. මුත්‍ර ප්‍රණාලය විනිවිද සිදු කරන පුරස්ථික ඡේදනය (Transurethral Resection of the prostate (TURP)) TURP යනු, මුත්‍ර ප්‍රණාලය (එනම් මුත්‍රා සිරැරෙන් පහ වන නාලය) තුලින් ඇතුල් කරනු ලබන රිසෙක්ටොස්කෝප් (Resectoscope) නමැති උපකරණයක් ආධාරයෙන් පුරස්ථී ග්‍රන්ථියේ කොටසක් ඉවත් කිරීමයි. එය විශාල වූ පුරස්ථී ග්‍රන්ථියක් ඇති පිරිමින්හට සුදුසුය. විවෘත ප්‍රොස්ටටෙක්ටමි (Prostatectomy) විවෘත ප්‍රොස්ටටෙක්ටමි (Prostatectomy) එකකදී, ඔබේ සිරුරේ සිදු කරනු ලබන කැපුමක් හරහා පුරස්ථී ග්‍රන්ථිය ඉවත් කරනු ලැබේ. එය යම් ප්‍රමාණයකට වඩා වැඩියෙන් විශාල වූ පුරස්ථී ග්‍රන්ථියක් ඇති පිරිමින් සඳහා සුදුසු වේ. පුරස්ථීක මුත්‍ර ප්‍රණාල ආරෝහක තැන්පතු (Prostatic urethral lift (PUL) implants) ශල්‍ය වෛද්‍යවරයකු විසින්, විශාල වන ලද පුරස්ථී ග්‍රන්ථිය මුත්‍ර ප්‍රණාලය අසලින් ඉවත් කර රඳවා ගැනීම මගින් ඉන් ඇතිවන බාධාව නැති කරවීමේ අරමුණින් සිරුර තුළ තැන්පත් කිරීම් කිහිපයක් සිදු කරයි. මෙය මුත්‍රා පිටකිරීමේ අපහසුතාව හා වේදනාව වැනි රෝග ලක්ෂණ සමනය කිරීමට උපකාරී වේ. සිස්ටොප්ලාස්ටි (Cystoplasty) සිස්ටොප්ලාස්ටි (Cystoplasty) යනු ආන්ත්‍රික පටක කොටසක් මුත්‍රාශයට සම්බන්ධ කිරීමෙන් මුත්‍රාශයේ පරිමාව වැඩි කිරීම සඳහා අනුගමනය කරනු ලබන ක්‍රියාමාර්ගයකි. මෙය මුත්‍රාශය පිරීමට පෙර මුත්‍රාශ බිත්තියේ පේශි සංකෝචනය වන පිරිමින්ට සහනයක් සලසයි. පුරස්ථීක ධමනිය අවරෝධනය (Prostate artery embolization) ඔබේ ඉකිලියෙන් හෝ මැණික්කටුවෙන් කැතීටරයක් ධමනියක් තුළට ඇතුල් කරනු ලබයි. එක්ස්රේ (X-ray guidance) ආධාරයෙන්, එය පුරස්ථී ග්‍රන්ථියට රුධිරය සපයන රුධිර නාල වෙත යවනු ලැබේ. මෙම නාලිකාවලට ඉතා කුඩා ප්ලාස්ටික් අංශු විදීම මගින් පුරස්ථී ග්‍රන්ථියේ රුධිර සැපයුම අඩු කරවන අතර එනිසා එය කුඩා වෙයි. සංකූලතා අඩු වීම හා අදාළ ප්‍රදේශයට පමණක් බලපාන නිර්වින්දක (Local anaesthetics) භාවිතයෙන් බාහිර රෝගියෙකු ලෙස මෙය කරවා ගැනීමට හැකි වීම, ශල්‍යකර්ම හා සසඳන විට මෙම ක්‍රමයේ වාසි ලෙස හැඳින්විය හැකිය. බොටියුලිනම් විෂ මෙහිදී මුත්‍රාශ බිත්තියේ පේශි වලට බොටියුලිනම් විෂ එන්නත් කිරීම සිදු කරයි. මෙමගින් මුත්‍රාශය පිරීමට පෙර මුත්‍රාශ බිත්තියේ පේශි සංකෝචනය වන පිරිමින්ට සහනයක් සැලසිය හැක. කටී ස්නායු මූල උත්තේජක තැන්පතු මෙහිදී කුඩා විද්‍යුත් උපකරණයක් සම යට තැන්පත් කරනු ලබන අතර එමගින් මුත්‍රාශය හා මුත්‍ර පද්ධතිය වඩා හොඳින් පාලනය කිරීම සඳහා ඒ වෙත විද්‍යුත් සංඥා සම්ප්‍රේෂණය කරයි. මෙය මුත්‍රාශය පිරීමට පෙර මුත්‍රාශ බිත්තියේ පේශි සංකෝචනය වන පිරිමින් සඳහා සුදුසුය. මුත්‍රා වෙනතකට හැරවීම මුත්‍රා වෙනතකට හැරවීම යනු මුත්‍රාශයට මුත්‍රා එකතු වීම වළක්වමින් මුත්‍රාශය හා වකුගඩු සම්බන්ධ කරන නාල කෙලින්ම සිරුරෙන් පිටතට යොමු කිරීමයි. මෙය ස්වයං පාලනය හා ඖෂධ මගින් රෝග ලක්ෂණ සමනය කළ නොහැකි අයට හා සිස්ටොප්ලාස්ටි (Cystoplasty) හෝ කටී ස්නායු මූල උත්තේජක තැන්පත් කිරීම සිදු කළ නොහැකි හෝ කිරීමට කැමති නැති රෝගීන් සඳහා සුදුසුය. වෝටර් ඇබ්ලේෂන් (Water ablation) වෝටර් ඇබ්ලේෂන් (Water ablation) පුරස්ථී ග්‍රන්ථිය විශාල වීම සඳහා වන නව ප්‍රතිකාර ක්‍රමයකි. වෝටර් ඇබ්ලේෂන් (Water ablation) ක්‍රම දෙකකි. පළමු ක්‍රමයේදී, මුත්‍ර මාර්ගය ඔස්සේ ඇතුල් කරනු ලබන උපකරණයක් මගින් ජලය කෙලින්ම පුරස්ථී ග්‍රන්ථිය තුළට විදිනු ලැබේ. ජල පීඩනය යොදා ගනිමින්, පුරස්ථී ග්‍රන්ථියේ පටක යම් ප්‍රමාණයකට විනාශ කිරීම මගින් එය කුඩා වීම සිදු වේ. දෙවැනි ක්‍රමයද බොහෝ දුරට සමාන වන අතර ජලය වෙනුවට ජල වාෂ්ප පුරස්ථී ග්‍රන්ථි පටක විනාශ කිරීම සඳහා භාවිත කරයි. වෝටර් ඇබ්ලේෂන් මගින් අතුරු ප්‍රතිඵල ඇතිවීමේ අවදානම TURP වලට වඩා පෙනෙන හැටියට අඩුය.